ویژگی‌های خانواده تراز اسلامی در کلام رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله)

ویژگی‌های خانواده تراز اسلامی در کلام رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله)


ویژگی‌های خانواده تراز اسلامی در کلام رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله)

 

آیت‌الله سیدمحمدکاظم مدرسی: در یک خانواده تراز اسلامی، حریم‌ها و حرمت‌ها حفظ می‌شود. اعضاء نسبت به یکدیگر حرمت‌شکنی ندارند، احترام بزرگترها در این خانه محفوظ است. امروز یکی از آسیب‌ها شکسته شدن حریم‌ها در خانواده است

 

هیئت انصار ولایت دارالعباده پنجشنبه 23 شهریورماه، در شام شهادت رسول مکرم اسلام، حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) مراسمی را در این مصیبت عظمی برگزار کرد. در این مراسم که به حضور جمعی از دوستداران رسول خوبی‌ها(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) مزین بود، آیت‌الله سیدمحمدکاظم مدرسی پیرامون ویژگی‌های یک خانواده تراز اسلامی از منظر حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) ایراد سخن کرد.

آیت‌الله مدرسی با بیان روایتی از رسول‌الله(صلی‌الله‌علیه‌وآله) نکاتی را در بُعد خانه و خانواده بیان کرد و ویژگی‌های خانواده تراز اسلامی را برشمرد. ایشان اظهار داشت: خانه و خانواده توسط مخالفان ادیان توحیدی مورد تهاجم قرار گرفته و در بسیاری از کشورها فروپاشیده شده و در کشور ما هم مورد آسیب جدی قرار گرفته است. قبل از ظهور اسلام هم یکی از نهادهایی که مورد هجمه قرار گرفته بود، نهاد خانواده بود. در جاهلیت ازدواج وجود داشت، اما...

 ایشان با بیان اینکه در دوران جاهلیت حدود ده نکاح در بین مردم وجود داشته، به توضیح برخی از آن‌ها پرداخت و با ذکر برخی از آسیب‌ها و کاستی‌های آن تصریح کرد که هیچ‌کدام ویژگی خانواده تراز فرهنگ بشری را نداشت. ایشان اضافه کرد: یکی از مهمترین مأموریت‌های الهی خاتم انبیاء(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) سروسامان دادن به خانواده بود؛ از اینرو قوانینی را برای تشکیل خانواده در نظر گرفتند و سفارشات و توصیه‌های فراوانی هم داشتند.

امام جمعه بخش مرکزی یزد با بیان جمله‌ای از بیانات پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) که می‌فرمایند: «إذا أرادَ اللّهُ بِأَهلِ بَیتٍ خَیرا فَقَّهَهُم فِی الدّینِ...»[1]، اظهار داشت: همه ما دوست داریم خانواده‌ای در تراز فرهنگ اسلامی داشته باشیم. ما لابدیم از تشکیل خانواده و کسانی که در عرصه زندگی مشترک جدیتی از خود نشان نمی‌دهند، مذمت شده‌اند. اگر انسانی تصمیم بر ازدواج نداشته باشد بنابر روایت، خدا او را مورد نفرین قرار می‌دهد؛ یعنی از رحمت‌های واسعه خودش دور می‌کند.

آیت‌الله مدرسی تصریح کرد: خانواده‌ای که قصد دارد در تراز اسلام باشد، باید ویژگی‌هایی را در خود ایجاد کند. اولین ویژگی که پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله‌) بیان می‌کنند: «إذا أرادَ اللّهُ بِأَهلِ بَیتٍ خَیرا فَقَّهَهُم فِی الدّینِ» است؛ یعنی گرایش به دین دارد؛ متدینانه زندگی می‌کند، نه فقط مرد و زن خانواده، همه اعضای خانواده. این پایه اصلی زندگی خانوادگی آنهاست. ممکن است در بسیاری از مسائل هم اختلاف سلیقه وجود داشته باشد، اما در مسائل دینی پایه و ملاک، نظر شارع مقدس است؛ نماز اول وقت، حضور در مجالس اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و... از موارد آن است. خانوده دینی خانواده‌ای است که هم در ظاهر با نماد دینی زندگی می‌کند و هم در باطن اعتقاد به دین دارد. برای رسیدن به زندگی خانوادگی دینی باید تلاش کرد. نمونه‌های فراوانی از کوشش داریم؛ از انتحاب مدرسه‌ای که فرزندان ما در آن زندگی می‌کنند تا برخوردهای متدینانه همراه با سلیقه‌ای که باید در منزل وجود داشته باشد؛ این خانواده با دین  رشد می‌کنند.

سخنران مراسم افزود: یکی از ارزش‌های دینی عبارت است از دانستن احکام دین. در منزل مسائل دینی را بازگو کنیم. اصلاً رساله را برای خانواده بخوانیم، ختم رساله داشته باشیم. اگر خانواده‌ای هر روز مقید باشند روزی یک صفحه رساله را برای خود و اهل خانه ظرف ده دقیقه بخواند و حلاجی کند، این خانواده هیچ‌وقت گرفتار فقر و فلاکت نخواهند شد. به هر میزانی که زندگی ما در محیط خانواده و خارج از آن با دین قرین باشد، به همان میزان از مسائلی چون سحر و جادو و... در امان هستیم. به میزانی که با دین قرین باشیم، به همان میزان آرامش در زندگی ما حاکم است و از اینگونه بلاها در امانیم و به همان میزان مورد تقرب حضرت حق قرار می‌گیریم.

آیت‌الله مدرسی ادامه داد: «ووَقَّرَ صَغیرُهُم کَبیرَهُم»، در یک خانواده تراز اسلامی، حریم‌ها و حرمت‌ها حفظ می‌شود. اعضاء نسبت به یکدیگر حرمت‌شکنی ندارند، احترام بزرگترها در این خانه محفوظ است. در این خانه مقدسات دینی، اجتماعی و خانوادگی حفظ می‌شود. ایشان با ابراز تأسف از اینکه امروز یکی از آسیب‌ها همین شکسته شدن حریم‌هاست، گفت: اینکه در محیط خانواده زن و مرد گفت‌وشنودهای نامناسب داشته باشند این خانه تراز اسلامی نیست و در این خانواده فرزند با تربیت اسلامی رشد نخواهد کرد. امروز در جامعه بشری عالمانه یا جاهلانه در صدد  شکستن حریم‌ها و مقدسات جامعه بشری‌اند. کسانی که صرفاً به دنبال اقتصادند باکی ندارند که مقدسات زیر سؤال رود. مقدسات هم فقط قرآن و کعبه نیست. سوره فیل برای دفاع از یکی از مقدسات تاریخ بشری یعنی بیت‌الله الحرام است، اگر کسی بخواهد مقدسات را مورد هتک قرار دهد خدای متعال «طیر ابابیل» را برای نابودی او می‌فرستد. خانواده حریم دارد، جزء مقدسات است، زن و مرد در خانواده جزء مقدسات است، معالم و بزرگان دین جزء مقدسات‌اند. امروز در فضای مجازی یکی از اهداف، شکستن همین مقدسات است؛ با عناوین زیبا و فریبنده...

سخنران محفل با بیان عبارت «ورَزَقَهُمُ الرِّفقَ فی مَعایِشِهِم» گفت: خانواده تراز اسلامی و یک خانواده مطلوب رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) خانواده‌ای است که در کنار یکدیگر همراه با مهر و محبت و تراحم و تعاطف زندگی می‌کنند و مرافقت دارند. ممکن است اختلاف سلیقه زیادی داشته باشند ولی باید با رفق و تعطف حل کنند.

محور چهارم از منظر پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای رسیدن به یک خانواده مطلوب اسلامی «القَصْدَ فی نَفَقاتِهِم» بود. ایشان تصریح کرد: قصد در اینجا به معنای اعتدال است، در زندگی معتدل خرج کنیم، هرچند داریم یا نداریم با اعتدال خرج کنیم. هرجا اسلام فرموده وسعت را برای خانواده در نظر بگیرید در نظر بگیریم و هرجا فرموده رعایت کنیم رعایت کنیم. انسان باید همه‌جانبه‌نگر باشد. انسان مؤمن انسان همه‌جانبه‌نگر است و نسبت به خانواده اقتتار ندارد اسراف هم ندارد؛ سخت‌گیر نیست اما اهل اسراف‌ هم نیست.

ویژگی پنجم خانواده تراز اسلامی «و بَصّرَهُم عُیوبَهُم» بود که بدان اشاره شد؛ اینکه در وجودشان عیبی را احساس کردند خودشان را واقف به آن عیب می‌بینند. آیت‌االله مدرسی خاطرنشان کرد: واژه ببخشد و معذرت می‌خواهم را یاد بگیریم. گاهی که در محیط منزل اشتباه می‌کنیم، عذرخواهی کنیم.

آیت‌الله مدرسی در پایان با اشاره به روایتی که می‌فرماید: هیچ پیامبری مثل من سختی نکشید به کلامی از علامه طباطبایی(رحمه‌الله‌علیه) اشاره کرد که در پاسخ به یکی از شاگردانشان در توضیح این روایت فرمودند: شاید پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) از لحاظ جسمی این مقدار (که بعضی پیامبران اذیت شدند) سختی نکشیدند، اما آنچه ایشان را مورد اذیت قرار می‌داد دانسته‌های ایشان نسبت به خانواده و فرزندانشان بود؛ پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌دیدند بعد از شهادتشان دخترشان را این‌چنین به شهادت می‌رسانند، سالیانی نخواهد گذشت که امام مجتبی(علیه‌السلام) مسموماً به شهادت می‌رسند، سیدالشهدا(علیه‌السلام) این‌چنین مظلومانه به شهادت می‌رسند؛ اما هیچ‌کدام دیگر از پیامبران، اوصیایشان به چنین مصیبت‌هایی گرفتار نشدند.


[1]. کنز العمّال، ج۱، ص۱۳۷، ح ۲۸۶۹۱.